در دنیای پر فشار و پرشتاب امروزی، استرس به بخشی از زندگی روزمره بسیاری از مردم تبدیل شده است. در حالی که ما اغلب استرس را به عنوان یک پدیده کاملاً روانی می‌دانیم، اما می‌تواند اثرات فیزیولوژیکی قابل توجهی مانند تأثیرات عمده‌ بر نیازهای تغذیه‌ای بر بدن ما داشته باشد.

درک اینکه چگونه استرس بر نیازهای تغذیه ای ما تأثیر می گذارد، برای حفظ سلامت و تندرستی کلی بسیار مهم است.یکی از راه هایی که استرس بر نیازهای غذایی ما تأثیر می گذارد، تأثیر آن بر متابولیسم بدن است. هنگامی که استرس را تجربه می کنیم، بدن ما به حالت برانگیختگی شدید می رود و باعث ترشح هورمون هایی مانند کورتیزول و آدرنالین می شود. این هورمون ها باعث ایجاد مجموعه ای از تغییرات فیزیولوژیکی از جمله افزایش مصرف انرژی و تغییر در نحوه استفاده بدن از مواد مغذی مختلف می شوند [1].

بعنوان مثال مطالعات نشان داده اند که استرس مزمن می تواند منجر به نیاز بیشتر بدن به ویتامین های B شود که نقش مهمی در تولید انرژی و پاسخ به استرس دارند [2]. یک پژوهش جامع در سال 2018 نشان داد که افراد تحت استرس شدید نیاز به ویتامین های B6،B12 ، فولات و همچنین مواد معدنی بیشتری مانند منیزیم و روی دارند [3].

استرس همچنین می‌تواند بر نیاز ما به آنتی‌اکسیدان‌ها، مانند ویتامین‌های C و E تأثیر بگذارد. در طول زمان استرس، بدن افزایش تولید رادیکال‌های آزاد را تجربه می‌کند که می‌تواند منجر به آسیب اکسیداتیو و التهاب شود [4]. مصرف مقادیر کافی از غذاهای غنی از آنتی اکسیدان می تواند به کاهش این اثرات منفی و حمایت از پاسخ به استرس بدن کمک کند.

علاوه بر این، استرس با تغییر در اشتها و ترجیحات غذایی مرتبط است. برخی از افراد ممکن است به غذاهای آرام بخش حاوی قند و چربی به عنوان راهی برای مقابله با استرس روی آورند، در حالی که برخی دیگر ممکن است دچار کاهش اشتها شوند [5]. این تغییرات رژیم غذایی می تواند بر وضعیت تغذیه بدن تأثیر بگذارد و منجر به کمبود مواد مغذی ضروری شود.

از طرفی، استرس مزمن می‌تواند توانایی بدن برای جذب و استفاده مناسب از مواد مغذی مصرفی را مختل کند. استرس می تواند تعادل میکروبیوم روده را که نقش مهمی در جذب مواد مغذی و عملکرد سیستم ایمنی ایفا می کند، مختل کند [6].

در نتیجه، برای پرداختن به تأثیر استرس بر نیازهای تغذیه ای و کاهش عوارض استرس بر زندگی روزمره، اتخاذ رویکردی جامع برای مدیریت استرس و رژیم غذایی روزانه مهم است. این رویکرد بهتر است شامل موارد زیر باشد:

• افزایش مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی مانند میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین های بدون چربی و چربی های سالم.
• مکملیاری با مواد مغذی در صورت نیاز، مانند ویتامین های B، منیزیم، و آنتی اکسیدان ها، تحت راهنمایی یک متخصص تغذیه.
• گنجاندن فعالیت‌های کاهش‌دهنده استرس در روز، مانند ورزش، مدیتیشن، و تمرین‌های تمرکز حواس
• دریافت کمک و مشاوره از متخصصان سلامت روان برای دست یابی به علل زمینه‌ای استرس./ف.نوروزی فرد

«زهرا مغدانی»  کارشناس ارشد علوم تغذیه گروه تغذیه بالینی دانشکده تغذیه و علوم غذایی

References:

[1] Kyrou, I., Chrousos, G. P., & Tsigos, C. (2016). Stress, visceral obesity, and metabolic complications. Annals of the New York Academy of Sciences, 1083(1), 77-110.

[2] Selhub, J., Byun, A., Liu, Z., Mason, J. B., Bronson, R. T., & Crott, J. W. (2013). Dietary vitamin B6 intake modulates colonic inflammation in the IL10−/− mouse model of inflammatory bowel disease. The Journal of Nutritional Biochemistry, 24(12), 2138-2143.

[3] Moshfegh, A. J., Goldman, J. D., & Cleveland, L. E. (2005). What we eat in America, NHANES 2001-2002: Usual nutrient intakes from food compared to dietary reference intakes. US Department of Agriculture, Agricultural Research Service.

[4] Yeh, P. T., Chang, H. M., Chu, P. M., Bau, D. T., & Wu, C. H. (2020). Stress-related changes in oxidative stress and antioxidant status in women. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(9), 3174.

[5] Torres, S. J., & Nowson, C. A. (2007). Relationship between stress, eating behavior, and obesity. Nutrition, 23(11-12), 887-894.

[6] Foster, J. A., & McVey Neufeld, K. A. (2013). Gut–brain axis: how the microbiome influences anxiety and depression. Trends in Neurosciences, 36(5), 305-312.